De behandeling
Er bestaat geen behandeling waarmee het lipoedeem kan worden genezen. De aanleg is namelijk erfelijk bepaald. Er zijn een aantal behandelingen en adviezen die wat kunnen helpen, maar daar moeten geen wonderen van worden verwacht. Onlangs is door de Nederlandse Vereniging van Dermatologie en Venereologie in samenwerking met andere betrokken verenigingen, de Richtlijn Lipoedeem opgesteld. Hierin worden de verschillende aspecten van Lipoedeem en de behandelmogelijkheden uiteengezet.
De behandeling van lipoedeem richt zich op:
• Verminderen van de klachten;
• Verbeteren van de lichamelijke activiteiten;
• Voorkomen van toename van het lipoedeem;
• Voorkomen van bijkomende factoren zoals met name overgewicht en conditieverlies;
• Aandacht voor bijkomende vochtophoping (soms veroorzaakt door een bijkomende lymfafvloedstoornis), uitgezette aderen (spataderen), het verkrijgen van inzicht in de ziekte en afnemende lichamelijke activiteit;
N.B. Manuele lymfdrainage bij patiënten met alleen lipoedeem zonder vochtophoping blijkt niet zinvol om het lipoedeem te verbeteren.
De behandeling van lipoedeem moet volgens de Nederlandse richtlijn berusten op een vijftal pijlers:
1. Een gezonde leefstijl en gewichtsschommelingen (met name gewichtstoenames) voorkomen. Indien een patiënt hier hulp bij nodig heeft dan kan een diëtist ingeschakeld worden om een goede calorische balans te bewerkstelligen.
2. Blijven bewegen. De Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB) is daarbij een goede leidraad. Indien patiënt, door vermoeidheid of pijnklachten aan de benen, hier moeite mee heeft, dan kan een fysiotherapeut hier wellicht bij helpen.
3. Patiënten met lipoedeem kunnen ook vocht vasthouden in de benen (oedeem). Het aanwezige oedeem kan het gevolg zijn van een probleem aan de aders in de benen (chronisch veneuze insufficiëntie, spataders) of lymfe-afvoer, maar kan in sommige gevallen ook een bijkomend verschijnsel zijn van de lipoedeem. Het vochtprobleem kan met druktherapie (therapeutisch elastische kousen, steunkousen) of manuele lymfedrainage aangepakt worden door een oedeemtherapeut, fysiotherapeut of huidtherapeut.
4. Bepaalde patiënten ervaren het lipoedeem en de bijhorende klachten als een zware mentale en psychische last. Zij kunnen baat hebben bij psychische begeleiding.
5. Tot slot kan het overtollige en vaak pijnlijke vetweefsel verwijderd worden door middel van liposuctie met supertumescente lokale anesthesie (een speciale wijze van plaatselijke verdoving door het inbrengen van een grote hoeveelheid vloeistof) en met gebruik van vibrerende canules.
