Wat is glaucoom?

Glaucoom is een chronische aandoening van de oogzenuw. Bij deze oogziekte raken de zenuwvezels van de oogzenuw geleidelijk beschadigd. Eén van de oorzaken van glaucoom is een verhoogde oogdruk, wanneer het vocht binnenin het oog niet voldoende kan worden afgevoerd. Door een verhoogde oogdruk wordt de bloedvoorziening van de oogzenuw afgekneld. De vezels van de oogzenuw raken hierdoor steeds meer beschadigd. Bij een blijvende hoge oogdruk gaan de zenuwvezels kapot. Vaak is de oogboldruk verhoogd, maar dat is niet altijd het geval. Er kan ook glaucoom ontstaan bij een normale oogboldruk. Dan speelt vaak niet de afknelling van de bloedvaten een rol, maar zijn de bloedvaten zelf onvoldoende goed. Als de ziekte niet of onvoldoende wordt behandeld worden de wazige of blinde vlekken in het gezichtsveld groter. In een laat stadium kan ook het scherpe zien worden aangetast.

De risico’s van de behandeling zijn afhankelijk van het type behandeling en dit wordt voor het starten van de behandeling met u besproken door de oogarts.

Door beschadiging van de oogzenuw wordt de informatie uit de ogen minder goed doorgegeven naar de hersenen. De symptomen zijn afhankelijk van het soort glaucoom. Bij chronisch open- of gesloten kamerhoek glaucoom neemt het gezichtsveld langzaam af. Doordat de hersenen in het begin nog goed het missende beeld erbij kunnen verzinnen, merkt u in het begin van de oogziekte niet op dat het gezichtsveld kleiner wordt. Soms merken patiënten wel op dat zij meer moeite hebben met het vinden van een voorwerp, dat zij tegen dingen aanlopen of dat zij in het verkeer dingen missen. Als de schade aan het gezichtsveld toeneemt merken patiënten de uitval in het gezichtsveld wel op. Bij vergevorderd glaucoom kan uiteindelijk ook de gezichtsscherpte afnemen. Andere symptomen die op glaucoom kunnen wijzen, zijn het meten van een verhoogde oogdruk bij de opticien of, bij chronisch gesloten kamerhoek glaucoom, het zien van halo’s rondom lampen in combinatie met hoofdpijn in omstandigheden met weinig licht. Bij acuut glaucoom is er sprake van een acuut rood, vaak pijnlijk oog met afname in de scherpte van het zicht en/of misselijkheid en braken.

De schade aan de oogzenuw is helaas blijvend en kan niet hersteld worden. Het is daarom van belang dat glaucoom zo vroeg mogelijk opgemerkt wordt en behandeling gestart wordt. De enige bewezen behandeling op dit moment is het verlagen van de oogdruk en de behandeling verschilt per glaucoom soort.

• Acuut glaucoom

Bij acuut glaucoom zit de iris klem en daardoor verstopt de afvoer van het oog. Behandeling is erop gericht om de oogdruk te verlagen met oogdruppels en tabletten en daarnaast om door middel van een laser de aanval te doorbreken. Zodra het oog tot rust gekomen is, wordt vaak later stadium een staaroperatie uitgevoerd zodat de iris niet meer klem kan komen te zitten. Het andere oog wordt vaak preventief behandeld met een laser en/of staaroperatie om te voorkomen dat er een acuut glaucoom kan ontstaan.

• Chronisch open kamerhoek glaucoom

Bij chronisch openkamerhoek glaucoom en normale druk glaucoom is het doel van de behandeling om de oogdruk te verlagen. Dit kan bereikt worden met een laserbehandeling, met oogdruppels en in sommige gevallen met een operatie waarbij er een nieuwe afvoer voor het kamerwater gemaakt wordt door de oogarts.

• Chronisch nauwe kamerhoek glaucoom

Bij chronisch nauwe kamerhoek glaucoom wordt in eerste instantie een laserbehandeling uitgevoerd om te voorkomen dat de iris klem kan komen te zitten en er eventueel een acuut glaucoom ontstaat. Indien de ruimte bij de afvoer van het oog te beperkt is, kan een lens vervangende operatie gedaan worden. Doordat de kunstlens die geplaatst wordt dunner is dan de lichaamseigen lens, ontstaat er meer ruimte voorin het oog

Er worden verschillende soorten onderzoek gedaan bij glaucoom. Afhankelijk van de ernst van het glaucoom beslist de oogarts welke onderzoeken hij aanvraagt.

• Algemeen oogheelkundig onderzoek

Bij het algemeen oogheelkundig onderzoek dat de oogarts uitvoert wordt er gekeken naar de algemene conditie van het oog met nadruk het aspect van de oogzenuw en de oogdruk. Tevens beoordeelt de oogarts hoe de afvoer van het oog eruit ziet.

• OCT-scan

Hierbij wordt met een apparaat een foto van het netvlies en van de oogzenuw gemaakt. De dikte van de oogzenuwvezels wordt gemeten en er wordt een doorsnede van het netvlies gemaakt. Het is dan mogelijk om te zien of de oogzenuw beschadigingen heeft. De OCT-scan kan milde en vroegtijdige beschadigingen opsporen.

•  Pachymetrie

De dikte van het hoornvlies wordt eenmalig opgemeten. De dikte van het hoornvlies is van invloed op de oogdrukmeting. Een normale dikte van het hoornvlies is ongeveer 0,54mm. Indien het hoornvlies wat dikker is, is het wat stugger, waardoor de oogdruk iets hoger gemeten wordt. Indien het hoornvlies dunner is, is het flexibeler en wordt de oogdruk lager gemeten.

• Gezichtsveldonderzoek

Het gezichtsveldonderzoek is noodzakelijk om schade in het gezichtsveld te constateren en om te controleren of de schade die er is stabiel blijft of dat er nieuwe schade ontstaat.

• Dagdruk curve

Tijdens een dagdruk curve wordt de oogdruk op een werkdag diverse malen opgemeten om te beoordelen hoe de oogdruk verloopt gedurende de dag.

• Extra aanvullend onderzoek

Zo nodig vraagt de oogarts via de huisarts extra aanvullende onderzoeken aan zoals een 24- uurs bloeddrukmeting, een onderzoek naar het bestaan van slaapapnoe, een MRI of een echografie van de halsslagaders.

Er bestaan verschillende soorten glaucoom.
- Acuut glaucoom
Bij acuut glaucoom is er een plotselinge afvoerbeperking van het vocht in het oog waardoor de oogdruk heel hoog wordt. Dit kan bijvoorbeeld optreden bij mensen met hoge plus-sterktes of bij vergevorderd cataract.

- Chronisch openkamerhoek glaucoom
Bij chronisch glaucoom is de meest voorkomende vorm het open kamerhoek glaucoom. Bij open kamerhoek glaucoom werkt de afvoer van het oog minder goed. Hierbij is er sprake van een (licht) verhoogde oogdruk, de kenmerkende beschadiging aan de oogzenuw en vaak een beperking in het gezichtsveld. Normale drukglaucoom onderscheidt zich van openkamerhoek glaucoom doordat de oogdruk niet verhoogd is.

- Nauwe of gesloten kamerhoek glaucoom
Bij nauwe of gesloten kamerhoekglaucoom is er te weinig ruimte tussen het hoornvlies en de iris, waardoor het vocht moeilijker de afvoer van het oog kan bereiken.

- Secundair glaucoom
Glaucoom kan ook ontstaan als gevolg van andere oogziekten of door een eerder ongeluk aan het oog. We spreken dan van secundair glaucoom.
- Congenitaal glaucoom

Van alle soorten glaucoom is congenitaal glaucoom, ook wel aangeboren glaucoom, het meest zeldzaam. Bij dit soort glaucoom is er een aangeboren afwijking van de kamerhoek.

• Resultaat van de behandeling
• Veiligheid
• Cliëntgerichtheid
• Ervaring team