Moedervlekken
- Wat zijn moedervlekken?
- Goedaardige, onrustige en kwaadaardige moedervlekken
- Hoe ontstaan moedervlekken?
- Moedervlek controleren
- Moedervlekken verwijderen
- Wat kunt u zelf doen?
Wat zijn moedervlekken?
Moedervlekken (naevus naevocellularis) zijn opeenhopingen van pigmentcellen in de huid. De kleur en vorm van moedervlekken kunnen sterk verschillen afhankelijk van de pigmentvormende cellen, maar vaak zijn (goedaardige) moedervlekken bruin of zwart van kleur en liggen ze vlak, bol of hobbelig in de huid. Moedervlekken kunnen goedaardig zijn, maar ook onrustig (dysplastische en atypische moedervlekken) of kwaadaardig.
Goedaardige, onrustige en kwaadaardige moedervlekken
De meeste moedervlekken zijn hele rustige, gewone moedervlekken, maar in sommige gevallen kan een goedaardige of onrustige moedervlek (atypische moedervlek) veranderen in een kwaadaardige moedervlek. Moedervlekken komen in verschillende groottes, kleuren en vormen voor. Goedaardige moedervlekken (dermale naevi) zijn regelmatig in kleur (zwart of bruin) en vorm. Onrustige moedervlekken zijn goedaardig, maar zijn onregelmatig van kleur en vorm, soms met rode verkleuringen aan de randen.
Een kwaadaardige moedervlek (melanoom) daarentegen is vaak grillig en asymmetrisch van vorm, en onregelmatig van kleur. De pigmentvormende cellen kunnen bruin en zwart zijn, maar ook rood, blauw, paars, wit, grijs of meerdere kleuren hebben (melanocytaire naevi). Moedervlekken ontwikkelen zich maar heel zelden tot kwaadaardige moedervlekken. Kwaadaardige moedervlekken, of melanomen, kunnen uit onrustige maar ook uit goedaardige moedervlekken ontstaan. Het is zelfs mogelijk dat spontaan een kwaadaardige moedervlek ontstaat. Een melanoom is een ernstige vorm van kanker die zich kan verplaatsen en uitzaaien.
Hoe ontstaan moedervlekken?
Moedervlekken kunnen vanaf de geboorte al aanwezig zijn, maar deze pigmentcellen in de huid ontwikkelen zich voornamelijk tussen het derde en twintigste levensjaar. De hoeveelheid aangeboren moedervlekken en het aantal moedervlekken dat zich later heeft ontwikkeld kunnen na het veertigste levensjaar weer afnemen
Erfelijke aanleg speelt een belangrijke rol in het aantal moedervlekken die u heeft. Daarnaast speelt zonlicht een grote rol in de vorming van nieuwe moedervlekken. Bent u veel aan zonlicht blootgesteld in de eerste 15 jaar van uw leven, dan zult u meer moedervlekken hebben ontwikkeld dan wanneer u aan minder zonlicht zou zijn blootgesteld.
Een melanoom ontstaat over het algemeen uit een onrustige moedervlek, een enkele keer kunnen ze uit gewone moedervlekken ontstaan. Heel zelden ontstaan melanomen spontaan uit het niets, zonder dat andere moedervlekken omvormen tot de melanoom. Een melanoom is meestal groter dan een gewone moedervlek (dermale naevus), de vorm is grillig en asymmetrisch en de pigmentatie is vaak onregelmatig.
Moedervlek controleren
(Nieuwe) moedervlekken controleren op regelmatige basis is zeer verstandig. Wanneer er veranderingen in de moedervlek plaatsvinden zoals een jeukende moedervlek, een bloedende moedervlek, pijnlijke moedervlek of als deze ontstoken raakt dan kan dat een signaal zijn dat de moedervlek zich negatief aan het ontwikkelen is. Let op als een gewone of onrustige moedervlek:
- Groter wordt
- Van kleur of kleursamenstelling verandert
- Van vorm verandert (asymmetrisch of grillig wordt)
- Jeukt, steekt of pijn doet
- Korstjes vertoont
- Bloedt
- Pijnlijk is
In veel gevallen zullen deze verschijnselen berusten op onschuldige veranderingen in de moedervlek, maar het is bij meer dan 2 van bovenstaande veranderingen altijd raadzaam om een dermatoloog te raadplegen om te zien of een moedervlek kwaadaardig is.
ABCD regel
Middels de ABCD regel kunt u veel moedervlekken zelf controleren. Als drie of meer dingen van toepassing zijn kan er sprake zijn van een onrustige of kwaadaardige moedervlek.
Moedervlekken verwijderen
Een dermatoloog onderzoekt of de moedervlek gewoon, onrustig of kwaadaardig is. Dit doet de dermatoloog op basis van uiterlijke kenmerken, eventueel door met een dermatoscoop met een vergroting naar de verdachte moedervlek te kijken. Als op basis van uiterlijk niet bepaald kan worden wat voor moedervlek u heeft, dan is verder weefselonderzoek nodig.
Een goedaardige moedervlek is een normaal verschijnsel en hoeft dus niet behandeld te worden. Wel kan een moedervlek om cosmetische redenen worden verwijderd. Bij verdenking van kwaadaardigheid wordt het weefsel onderzocht. Dit gebeurt meestal door de moedervlek weg te snijden (excisie) of weg te branden (electrocoagulatie). Afhankelijk van de uitkomst van het weefselonderzoek zal verdere behandeling bepaald worden.
Behandelingen die Bergman Clinics | Huid & Vaten aanbiedt zijn:
Wat kunt u zelf doen?
Erfelijke aanleg bepaalt in grote mate of u een melanoom krijgt of niet. Hier kunt u zelf dus weinig aan doen. Wanneer familieleden melanomen hebben of hebben gehad, is het raadzaam om verdachte moedervlekken goed in de gaten te houden. Probeer ook zoveel mogelijk overmatige blootstelling aan zonlicht te vermijden, zeker bij kinderen, aangezien zonlicht van invloed is op de ontwikkeling van kwaadaardige moedervlekken.
Heeft u een verdachte of pijnlijke moedervlek?
Laat deze dan door uw arts onderzoeken. Op deze manier bent u er snel bij, mochten er zich bij u kwaadaardige moedervlekken ontwikkelen. Moedervlekken weghalen kan het beste gedaan worden door een dermatoloog.
Wilt u meer weten over de behandelmogelijkheden van moedervlekken bij Bergman Clinics? U kunt gerust even bellen op 088 9000 500. Onze medewerkers beantwoorden uw vragen graag. Tevens is het mogelijk om direct een afspraak in te plannen.
