Wat is maculadegeneratie?
Wat is maculadegenratie
Via de pupil komen beelden van buitenaf op ons netvlies terecht. De macula, ook wel ‘gele vlek’ genoemd, is het centrale deel van het netvlies waarmee we scherp zien en details kunnen waarnemen. Met het overige deel van het netvlies zien we beelden van opzij, boven en onder. Dit wordt het ‘perifere’ blikveld genoemd (perifeer = aan de buitenzijde).
Maculadegeneratie (MD) is een ingrijpende oogaandoening waardoor de gezichtsscherpte afneemt. MD betekent letterlijk achteruitgang van de gele vlek, de macula lutea. Dit is het centrale deel van het netvlies waarmee men scherp ziet. MD wordt daarom ook wel 'slijtage' van het netvlies genoemd. Het middelpunt van het netvlies met een doorsnee van ongeveer 3 mm wordt de macula genoemd.
In de macula bevindt zich het grootste aantal van het type lichtgevoelige cellen dat contrast en kleuren kan waarnemen: de zogenaamde kegeltjes. De macula maakt het onderscheiden van details mogelijk. De macula zorgt er bijvoorbeeld voor dat u kunt lezen, televisie kijken, autorijden of iemands gezicht kunt herkennen. Terwijl het perifere zien ervoor zorgt dat u nergens tegenaan loopt.
Maculadegeneratie ontstaat wanneer de kegeltjes in de macula afsterven. Dit veroorzaakt een achteruitgang van het gezichtsvermogen in het centrale, scherpe zien. Het perifere zien blijft in de meeste gevallen gespaard, zodat men in staat blijft om zijn weg in huis en daar buiten min of meer zelfstandig te vinden.
Het zicht met maculadegeneratie. Het kleurenzien is slecht en in het centrum bevindt zich een grote wazige vlek.
Het zicht met maculadegeneratie. Het kleurenzien is slecht en in het centrum bevindt zich een grote wazige vlek.
Typen maculadegeneratie
Er zijn twee type maculadegeneratie:
- Juveniele maculadegeneratie
- Leeftijdsgebonden maculadegeneratie
Juveniele maculadegeneratie
Dit type MD dient zich op jonge leeftijd aan, is erfelijk en openbaart zich in verschillende vormen, waarvan de ziekte van Stargadt de meest bekende is. Juveniele MD komt betrekkelijk weinig voor.
Leeftijdsgebonden maculadegeneratie
Er zijn twee vormen van leeftijdsgebonden maculadegeneratie:
Droge maculadegeneratie (ook wel droge LMD)
Deze vorm van maculadegeneratie begint als kleine bleekgele afzettingen, ’drusen’ genoemd, die zich ophopen in de macula. Het optreden van deze drusen gaat samen met vermindering van het aantal kegeltjes in de macula, waardoor het zien zal verslechteren. Dit is een sluipend en zéér langzaam verlopend proces, waarbij het vele jaren kan duren, voordat het zien achteruit gaat. Gewoonlijk zijn beide ogen min of meer gelijktijdig aangedaan. Het is bij de droge LMD belangrijk dat in de gaten wordt gehouden of er vertekening gaat optreden in de beelden van de omgeving zoals bijvoorbeeld een bocht in een raamkozijn of regel van een schrift. Dit kan wijzen op het ontstaan van de ernstiger vorm van LMD, namelijk de 'natte' vorm.
Natte maculadegeneratie (ook wel natte LMD)
Bij natte LMD verloopt het proces van slechter gaan zien veel sneller dan bij de droge LMD. De natte LMD ontstaat als er zeer kleine nieuwe bloedvaatjes achter de macula gaan groeien. Omdat de wanden van deze bloedvaatjes aangetast zijn, lekt er bloedplasma wat aanleiding geeft tot een snelle en ernstige achteruitgang van het gezichtsvermogen. Uiteindelijk ontstaat een litteken in de macula met verlies van het centrale zien. Natte LMD treedt vrijwel alleen op bij mensen die al droge LMD hebben. Het andere oog kan nog lange tijd redelijk goed blijven. Toch moet erop worden gerekend, dat vroeg of laat beide ogen kunnen worden getroffen.
Download de brochure 'Maculadegeneratie'
Meer weten over deze behandeling bij Bergman Clinics | Ogen? Neem dan contact op via 088 9000 500. Wilt u direct een afspraak maken? Dat kan met een verwijzing van uw huisarts.
